تعريف دوره نوجواني
نوجواني به سنين 19-12 سالگي گفته ميشود كه رشد سريع همراه با تغييرات جسمي، هورموني، شخصيتي و رواني در فرد صورت ميگيرد. بدن انسان در اين دوره، از يك كودك به يك بزرگسال تبديل ميشود، به طوري كه در پايان دوران نوجواني، ظاهر فرد مانند يك بزرگسال است. از نظر اجتماعي، احساسي و رفتاري نيز به تدريج مشخصات ظاهري او به بزرگسالان شبيهتر خواهد شد.
در اين دوران چه تغييراتي در بدن ايجاد ميشود؟
با شروع نوجواني، مقدار هورمونهاي جنسي و هورمون رشد در خون به سرعت افزايش مييابد. در اين مرحله كه اصطلاحاً به آن «دوره بلوغ» گفته ميشود، بالا رفتن مقدار هورمونهاي جنسي در خون، در شكل ظاهري بدن تغييراتي به وجود ميآورد كه مشخصات ثانويه جنسي، مانند رشد پستانها، رشد موهاي زائد بدن و شروع قاعدگي به دختران و رشد موهاي زير بغل، صورت و بدن و تغيير صدا در پسران از جمله اين تغييرات است. اين تغييرات در شروع براي نوجوان ناخوشايند يا عجيب است، ولي به تدريج به ظاهر جديد خود عادت ميكند.
در اين سنين، سرعت رشد قد به دليل زياد شدن ترشح هورمون رشد بيشتر است. اين رشد سريع در دختران در سنين 14-12 سالگي و در پسران در 16-14 سالگي اتفاق ميافتد. دوران سرعت رشد قدي براي استحكام توده استخواني بسيار مهم است به همين دليل استفاده از غذاهاي مفيد براي دستيابي به اين منظور ضروري و هميشه مورد تاكيد بوده است. همچنين 50% وزن بزرگسالي فرد در اين دوران، حاصل ميشود.